CÁC DÁNG ẤM TỬ SA PHỔ BIẾN (P4)Like 0 148
laocovat
Thứ Hai, 12 Tháng Mười Hai 2022
Các dáng ấm tử sa phổ biến (P4)
(...tiếp...)
56. Ấm Tử Sa dáng Tùng Trúc Mai
Tùng, Trúc không héo tàn khi đông đến, Mai thì đón giá lạnh mà nở hoa, cổ nhân thường gọi là “Tuế Hàn Tam Hữu”(Tức 3 người bạn trong mùa đông). Từ trước đến nay Tùng, Trúc, Mai luôn được các nghệ nhân làm ấm ngưỡng mộ và sự ca tụng đặc biệt của các tao nhân mặc khách. Vòi ấm và quai ấm được tạo hình giống như cành mai, thân ấm lại được trang trí bằng những nhánh mai, dáng ấm thể hiện sự đoan trang tinh tế vô cùng tao nhã. Màu sắc của ấm nhìn rất trang trọng, chất đất mịn nhẵn và làm hoàn toàn thủ công, với sự thuần khiết của đất, mà chất đất Tử Sa lại rất hợp với trà, do đó dùng loại ấm này mà pha trà Ô Long, trà Phổ Nhĩ (Một loại trà được sản xuất ở vùng Vân nam Trung Quốc được ép thành từng bánh) và thậm chí là hợp với tất cả các loại trà. Tổng thể của cái ấm chúng ta thấy trên thi nở ra và dưới thì co lại, đáy tròn và thu nhỏ, mép ấm được cuốn tròn. Phần nắp ấm gồ lên một chút, núm nắp ấm được tạo hình giống như chiếc cầu từ cành mai, trên cành mai lại có những nhánh nhỏ nhìn rất sinh động. Ba nhánh nhỏ cong lên tạo thành 1 cành mai ngay trên đỉnh ấm tạo cảm giác có mùi hương phảng phất của hoa mai. Ngoài tạo hình hoa mai thì trúc cũng được tạo hình rất tinh tế như trên phần vòi, nún nắp ấm, nhìn rất tao nhã khiến rung động lòng người. Hay tạo hình tùng cũng vậy, cành tùng được bố trí ở phần miệng ấm, nắp ấm, đôi khi chúng còn được làm từ loại đất màu xanh, cành tùng với những cái u nhô lên, sinh động giống y như thật.
57. Ấm Cung Xuân
Trong lịch sử phát triển của ấm Tử Sa Trung Quốc, tạo tác của ấm Cung Xuân đã đạt được vị trí vô cùng quan trọng, nó đạt tới sự thuần thục trong tạo hình đồng thời nó cũng là sự khởi nguồn của những đỉnh cao sau này, nó đã trở thành biểu tượng của ấm Tử Sa Trung Quốc, nó là chiếc ấm góp phần tạo nên lịch sử của nghề thủ công mỹ nghệ gốm Tử Sa. Ấm Cung Xuân là do một nghê nhân có tên là Cung Xuân thời nhà Minh khoảng giữa niên hiệu Chính Đức và Gia Tĩnh. Ấm Cung Xuân lúc đầu có tên gọi là ấm “Thụ Anh”, sau này để tưởng nhớ người làm ra chiếc ấm này nên lấy tên là ấm “Cung Xuân”, chiếc ấm này được nghệ nhân Cung Xuân phỏng theo quả của cây Ngân Hạnh bi sâu đục, cái cây này bên cạnh chùa Kim Sa. Sau khi nung xong chiếc ấm này thì nó có được phong cách cổ xưa rất đáng yêu. Về sau những loại ấm Tử Sa mô phỏng theo những hình thù ở trong tự nhiên đều trở nên nổi danh thiên hạ.
58. Ấm Tử Sa Thọ Đào
Chúng ta thấy trên tay của Lão Thọ Tinh thường cầm quả đào, chính là loại đào chúc thọ lớn. Truyền thuyết nhân gian kể rằng nếu được ăn loại đào này thì sẽ được hưởng phúc thọ, trường sinh bất lão. Ở đấy chúng ta thấy sự kheo léo và tinh tế của người làm ấm đó chính là chi tiết quả đào ở trên nắp ấm, nhỏ nhắn xinh xắn gây cho người ta cảm giác hưng phấn thích thú. Nhìn nó sinh động như thật như phảng phất chút tiên khí. Thân ấm được tạo tác giống như một quả đào căng mọng, điều thú vị là nhìn ở bất kỳ góc độ nào chúng ta cũng thấy nó giống như hình parabol đều, đường nét rất mượt mà, mượt mà đến nỗi người ta phải rung động.Quả đào nhỏ trên nắp hướng thẳng lên tạo thành cái núm của nắp ấm, quai ấm chính là một cành đào có độ cong queo, vòi ấm ngắn nhưng lại vểnh lên và lỗ vòi thường hay có hình trái đào .
59. Ấm Tử Sa dáng Cúc Lôi ( Nụ Hoa Cúc )
Hoa văn hình múi trong nghệ thuật làm ấm Tử Sa nhìn mộc mạc mà tinh tế và được rất nhiều người nghệ nhân và trà nhân yêu thích. Lý do mà rất nhiều người thích dáng ấm cú lôi ,đó là nó đòi hỏi chất đất phải được tinh lọc rất tỷ mỉ, đất Hồng Ni và Tử Ni là thượng đẳng nhất, với màu sắc tinh khiết và mịn màng, sự đơn giản được thể hiện qua phong cách làm ấm, nhìn tổng thể bố cục chiếc ấm vô cùng đẹp, màu sắc lộng lẫy, nó đẹp như vậy là vì khi tạo tác và khi nung luôn được kiểm tra kỹ lưỡng, độ mịn của đất luôn được coi trọng, phần đất sạn được lọc đến mức tối đa, độ mịn này chúng ta có thể thấy khi chiếc ấm còn chưa nung, nó đạt đến độ tinh xảo trong cảnh giới của nghệ thuật. Những chiếc ấm Tử Sa có hoa văn múi, là do ghép từng múi đất lại với nhau rồi ép lại sau đó được chỉnh lại cho chuẩn. Đây là một thủ pháp rất độc đáo để những nghệ nhân phát huy tay nghề thể hiện sự khác biệt về thủ pháp đồng thời cũng gửi gắm những nét tươi mới vào đó. Có thể nói kỹ thuật chính là tiền đề để tạo nên chiếc ấm cúc lôi và các chiếc ấm có múi. Có câu danh ngôn nói rằng: “Một người thợ giỏi ngoài kỹ thuật ra thì cũng cần phải có những công cụ để làm nên sự tinh sảo của đồ vật”, những công cụ đó như là: những sợi để uốn cong các múi đất, dao bằng thép lá để tỉa các hoa văn trong và ngoài, kim nhọn để tỉa những đường tinh xảo…việc chế tác đồ thủ công mỹ nghệ không thể làm qua loa đại khái được, lúc nào cũng yêu cầu sự tỷ mỉ kỹ càng thì mới tạo ra được những tác phẩm tinh tế. Công cụ tạo tác ấm Tử Sa, nó bao hàm cả những lí luận về mỹ học, mỗi một sảm phẩm được làm ra lúc nào cũng cần có hai yếu tố đó là “Kỹ” và “Nghệ”. Việc tạo tác hoa văn múi của ấm Cúc Lôi là tương đối khó, không những nó đòi hỏi các cánh hoa phải rõ rang mà nó đòi hỏi phải đồng đều. Thân ấm được chia thành hai phần bằng nhau, hoa văn ở phần trên và phần dưới đối ứng nhịp nhàng, quai và vòi vươn ra xa tạo cho chiếc ấm nhìn giống như một con chim đang bay, còn một điều đặc biệt nữa đó chính là nắp ấm, hoa văn của nắp đòi hỏi phải đối ứng với hoa văn của thân ấm, nhìn từ các hướng ta thấy được sự nối tiếp giữa nắp và thân rất tự nhiên. Tóm lại tất cả các yêu cầu kỹ thuật để tạo nên chiếc ấm này đó là độ mịn màng của da ấm, sự cân đối hài hòa của hoa văn, đó là sự hoàn hảo.
60. Ấm Tử Sa dáng Phật Thủ ( Quả Phật Thủ )
Ấm Phật Thủ được làm ra khoảng trước năm 1300. Nguồn gốc của ấm Tử Sa Phật Thủ được cho là xuất phát ở hang đá Long Môn, ở bảo tàng hang đá Long Môn có trung bày tượng một quả phật thủ, tượng quả phật thủ này nhỏ như bông hoa lan, người làm ra nó thể hiện một điều gì đó rất tâm linh khiến người ta nghĩ tới phật Như Lai trong truyện Tây Du Ký, với những phép nhiệm mầu người luôn giúp đỡ Đường Tăng đi Tây Trúc thiển kinh. Vì thế mà tạo hình của nó giống như bàn tay của phật, ấm Từ Sa Phật Thủ có thể xem là 1 trong những chiếc ấm kinh điển của nghệ thuật chế tác ấm Tử Sa. Cái đẹp của ấm này chính là những đường nét tạo tác rất tinh tế và tự nhiên.
61. Ấm Tử Sa dáng Lăng Hoa
Sự hình thành hoa văn múi trong nghệ thuật chế tác ấm Tử Sa, nó là thành quả nghệ thuật của rất nhiều nghệ nhân trong việc phát triển và mở rộng loại hình nghệ thuật này. Trà cụ cũng giống như những đồ dùng trong nhà, trong tạo tác nó luôn được coi trọng về mặt mỹ thuật như phải chú ý đến góc cạnh, đường nét, yêu cầu về hình dáng phải đạt sự cân đối hài hòa. Ấm Lăng Hoa mô phỏng bông hoa Lăng, thân ấm là một khối, chia thành các múi bằng nhau, trên dưới đối ứng. Những đường lồi lõm của các múi rõ ràng, có chỗ to chỗ nhỏ, tỷ lệ cân đối, thanh tú đẹp mắt. Dáng ấm này bắt nguồn từ ấm Tuyến Vân, núm nắp ấm là sự hợp lại của những cánh hoa, miệng ấm làm giống như bông hoa Lăng nhìn rất tự nhiên, quai ấm cong hợp lý cầm rất thoải mái. Nhìn tổng thể cái ấm ta thấy các múi đều tụ lại một điểm ở trên và ở dưới, không sai một li, nắp ấm cũng chia làm nhiều phần, rất kín đáo, kỹ thuật tinh tế.
62. Ấm Tử Sa Cung Đăng
Cung Đăng( đèn cung đình, đèn lồng),loại tạo hình này có từ thời Ung Chính nhà Thanh, hình dáng ban đầu của nó giống như chiếc đèn lồng, do một ông già thôn Đồn Đầu thiết kế, sau này đèn lồng Đồn Đầu được một quan cấp huyện dâng vào trong cung, đèn lồng Đồn Đầu được xem là cống phẩm lấy tên là Cống Đăng, và nó trở thành vật phẩm chuyên dụng trong hoàng cung, về sau mọi người đem chữ “Cống” đổi thành chữ “Cung” và nó có tên gọi như bây giờ đèn “Cung Đăng”, ấm Cung Đăng được thiết kế dựa theo dáng của loại đèn này, và có rất nhiều loại hình dáng được làm ra, mới mẻ mà tự nhiên, cổ điển mà đẹp đẽ, dáng vẻ tao nhã, phù hợp với quan điểm về cái đẹp của người xưa và cho đến bây giờ nó vẫn rất được mọi người ưa chuộng.
63. Ấm Tử Sa Phỏng Cổ Như Ý
Phỏng Cổ Như Ý về cơ bản nó vẫn được làm dựa trên ấm Phỏng Cổ chỉ thay đổi cách tân mà thành, xung quanh thân ấm có trang trí hoa văn Như Ý, nhìn tổng thể các hoa văn đan xen đều đặn vào nhau rất thú vị, giữa miệng ấm và nắp ấm tạo tành một đường viền hình tròn, đường viền hình tròm này được chia đều miệng ấm một nửa và nắp ấm một nửa và khi đóng nắp ấm lại nó tạo thành một đường viền hình tròn đầy đặn, có lẽ đây là sự tính toán của người làm ấm, khi rót nước ra đều tự nhiên, quai ấm cũng được cách điệu từ hoa văn Như Ý mà thành, điều này tạo nên sự hài hòa ăn nhập với thân ấm, núm nắp ấm có hình dáng như cái cầu, haì hòa vừa vặn , tổng thể chiếc ấm nhìn vô cùng tinh tế, màu sắc của đất đã tôn lên sự khoan thai, tao nhã.
64. Ấm Tử Sa Quần Hoa Đề Lương
Quần Hoa Đề Lương là chiếc ấm của Vương Dần Xuân làm ra lúc cuối đời, ở thập niên 70, với hơn 70 năm trải nghiệm cuộc đời, do tuổi tác đã cao lại làm việc vất vả vì thế mà ông đã phải nằm viện, vừa khỏi bệnh ông lại tiếp tục công việc không ngừng nghỉ, năm 1972 sức khỏe của ông có vẻ tốt hơn, sau mấy lần làm cuối cùng tháng 5 năm đó ông đã làm ra chiếc ấm để đời với hoa văn nổi đó là chiếc ấm Quần Hoa Đề Lương, chiếc ấm với dáng vẻ thanh thoát, qui cách chuẩn mực, hài hòa cân đối, đường nét miệng và nắp ấm được làm theo chuẩn nghiêm ngặt với lối tạo hình trang nhã theo lối cổ điển, thanh tú phóng khoáng, với kỹ thuật chế tác công phu, độc đáo mới lạ. Đây có thể nói là một trong những chiếc ấm thành công nhất của ông, đồng thời cũng là chiếc ấm để đời cuối cùng trong cuộc đời ông. Ấm Quần Hoa Đề Lương, thân ấm hình bầu dục, phần dưới trang trí hoa văn hình hoa sáu cánh, lồi lõm xen nhau, miệng ấm trang trí mây và các đường nét ở vai ấm, eo ấm tròn tương phản hài hòa với nắp ấm, nắp ấm trang trí hoa văn hoa củ Ấu, làm nổi bật chủ đề, phần giữa vai ấm trang trí hoa văn thắt nút, trên chiếc ấm này thể hiện rất nhiều loại kỹ thuật, vòi ấm uốn cong ba khúc, quai ấm vuông dẹt giống như một cây cầu thanh tú đẹp đẽ, trang nhã tự nhiên, thể hiện sự giản dị chất phác, mộc mạc, nhã nhặn và nhân cách. Đây là một chiếc ấm hoàn hảo.
65. Ấm Tử Sa Bát Phương
Ấm Bát Phương là loại ấm Tử Sa rất hiếm gặp, ngày nay chúng ta thấy nhiều loại ấm kiểu này nhưng đa số là ấm không đạt qui cách, ấm Bát phương làm theo nguyên tắc đó là tròn ẩn trong vuông, các mặt phẳng và vuông vắn, các đường góc phải rõ ràng tạo cho chúng ta cảm giác sắc nét gọn gang thanh tú, xưa nay loại ấm này cũng có nhiều chiếc được làm rất hoàn hảo, đạt được những yêu cầu về qui cách: Đường nét ngay ngắn, các đường góc rõ ràng, cân đối hài hòa. Lấy các đường truc tung và trục hoành làm chủ, đường cong và đường hẹp làm phụ, các đường trục thì ngang phải bằng sổ phải thẳng. Các chi tiết như miệng ấm, nắp ấm, núm nắp ấm, vòi ấm, quai ấm ngoài việc phải cân đối hài hòa ra còn phải đạt được yêu cầu tròn ẩn trong vuông, miệng nắp phải đồng đều, có cương có nhu.
66. Ấm Trà Tử Sa Sư Cầu
Ấm Sư Cầu hay còn gọi là ấm Phục Sư, nó là chiếc ấm uống trà của người dân lúc rảnh rang thường thấy ở thời kỳ Mãn Thanh đầu Dân Quốc, từ “Sư”( nghĩa là sư tử) và từ “Sư”( người thầy) đồng âm với nhau, xưa có chức quan “ Thái Sư”, “Thiếu Sư”. Với việc tạo hình như vậy người ta ngụ ý sự may mắn đời đời quyền cao lộc hậu. Chiếc ấm này do Giang Án Khanh làm ra, chiếc ấm này đã đạt giải và gây được tiếng vang trong lần tham gia “hôi chợ các nước Thái Bình Dương ở Panma” năm 1915. Đặc trưng của ấm Sư Cầu là trên nắp ấm có con Sư Tử nằm, nó được nặn mộc mạc tạo cho người ta sự thích thú, nhìn nó mạnh mẽ nhưng lại hiền lành, lỗ thoát khí xuyên qua giữa 2 chân dưới bụng của con Sư Tử nằm cuộn tròn, Công dụng cơ bản của con Sư Tử vân là để làm núm nắp ấm. Thân ấm Sư Cấu thường là hoa văn 4 múi hoặc 8 múi, thân ấm thường không cao, nhưng đại đa số lại làm thân ấm hình cầu là để cho nó hợp với dáng vẻ của con Sư Tử nằm. Cổ ấm và nắp ấm bắt buộc phải phối hợp hoa văn múi, có hình 4 hoặc 8 góc, do đó thân ấm thường tương đối dẹt nên mép nắp ấm ngắn, điều này rất thuận tiện khi cho trà vào ấm, quai ấm giống như cái tai, vòi ấm được phân ra loại cho dòng nước thẳng và loại cho dòng nước cong, nhưng đa số là loại cho dòng nước cong. Tổng thể mà nói thì đây là loại ấm rất khó làm, nó thuộc loại hoa văn múi và nặn thủ công, nhưng nắp ấm đòi hỏi phải thông và các múi trên nắp cũng đều nhau. Nếu không có kỹ năng này thì thật khó mà làm được loại ấm này.
67. Ấm Trà Tử Sa Cấp Trực
Ấm Cấp Trực, thân ấm có dáng hình ống thẳng, thu vào ở phía trên, cổ ấm ngắn, vòi ấm nhô lên cao, quai ấm cầm rất thuận tiện,hình dáng giống như cái tai, miệng ấm và nắp ấm rất khít, đáy ấm ngay ngắn, về kỹ thuật rất được chú trọng, việc tạo hình thu nhỏ ở phía trên đã tạo ra sự thay đổi biến hóa tạo được sự so sánh giữa to và nhỏ, gữa đường thẳng và đường cong rất rõ ràng, ấm Cấp Trực thể hiện ý vị sâu lắng,mộc mạc cổ sơ, đồng thời nó cũng toát lên được cái vẻ đẹp lộng lẫy của nó. Và dường như nó muốn truyền tải đến chúng ta tinh thần hiên ngang chính trực đối với người khác.
68. Ấm Tử Sa dáng Kính Ngõa
Ấm Kính Ngõa hay là ấm Hán Ngõa,chiếc gương đồng chính là nguồn cảm hứng để tạo nên loại ấm này, thân ấm khắc chữ “Giám thủ thủy, ngõa thừa trạch, tuyền nguyên nguyên, nhuận vô cực”, ý nghĩa trong việc tạo hình loại ấm này rất rõ ràng, vì ngày xưa không có gương, người xưa thường soi bóng mình trong nước. Sau thời Chiến Quốc đồng thau đã được dùng để làm gương, vì vậy, gương đồng còn gọi là “Giám”. Cho nên từ việc dùng nước để soi, mới có cái gương; “Ngõa thừa trạch” ý nói chiếc ấm như cái đầm chứa nước vậy. “Tuyền nguyên nguyên” hàm ý nguồn nước tuôn trào không ngừng, gợi cho chúng ta cảm giác sôi động. “ Nhuận vô cực” nó hàm chứa sự vĩnh cửu, nước lại thêm nước, các nguồn nước không ngừng đổ ra biển lớn. Thân ấm dạng ống thẳng, miệng lớn, nắp giống như cái gương đồng, trên nắp khắc những hoa văn hình tròn tỏa ra, vòi ấm cong ở trên nhưng dưới lại bằng và tròn, quai ấm mặt ngoài phẳng phiu trong trơn bóng, núm nắp là phần ấm chính thu nhỏ nhất của thân ấm, đó chính là qui tắc cơ bản khi làm loại ấm này, dù có cách tân cũng phải giữ được sự thống nhất.
69. Ấm Tử Sa dáng Đại Bân Như Ý
Đại Bân Như Ý là một loại ấm nổi tiếng,do Đại Bân thời Minh thiết kế ra, thời đó có câu” Minh Đại Lương Đào Nhượng Nhất Thời”, khi Đại Bân làm ra loại ấm này đã có ý nghĩa là”Sự Sự Như Ý”, lại có ba chân giống như cái đỉnh, nắp ấm hình tròn lồi lên như là để đè nắp ấm. Trên bề mặt nắp ấm có bốn hoa văn Như Ý đối xứng nhau, độ dày khoảng 1(mm), chế tác tinh sảo, núm nắp ấm có hình bầu dục và có lỗ thoát khí ở đỉnh, lỗ thoát ở phần trong nắp thì to và thu nhỏ ở núm nắp ấm, lỗ thoát hình tròn được làm theo đúng qui cách rất công phu. Vòi ấm uốn cong ba đoạn và thu vào ở bên trong, ấm Đại bân Như Ý mang phong thái nhã nhặn cổ xưa, to mà không thô, nó hoàn toàn thể hiện được phong cách làm ấm thời Đại Bân.
70. Ấm Tử Sa dáng Chuyên Phương
Chuyên Phương là một trong những loại ấm có kiểu tạo hình vuông vắn khá kinh điển, theo như nghiên cứu thì loại ấm này xuất hiện vào khoảng cuối triều Minh, nó là do cao thủ làm ấm thời bấy giờ Hứa Long Văn làm ra, nó từng được lưu truyền ở Nhật. Nhưng người nào làm ra nó đầu tiên thì tạm thời vẫn chưa ai biết, nó là một trong những chiếc ấm hoàn hảo nhất. Thân ấm hình vuông và cao, đường nét bề mặt thì ngay ngắn thanh thoát rất mềm mại, nó cho chúng ta cảm giác của sự thẳng thắn cương trực, miệng ấm hình vuông rất tự nhiên, quai ấm rất vững trắc, núm nắp ấm giống như một cái cầu trên nắp ấm, nắp ấm phẳng và khít, tổng thể chiếc ấm nhìn rất có hồn, toát lên vẻ tinh tế của nó.
71. Ấm Tử Sa dáng Tứ Phương Kiều Đỉnh
Ấm ” Tứ Phương Kiều Đỉnh “, đây là chiếc ấm do Ngô Kiềm Thành làm ra trong thời kỳ Dân Quốc. Còn gọi là ấm “Kiều Đỉnh”, tức là chỉ cái núm ở nắp ấm hình cái cầu,Chữ “Đỉnh”(tức cái đỉnh xông trầm) đồng âm với chữ “Đỉnh”(Tức đỉnh, ngọn, chóp) . Đáy ấm là hình vuông, các đường góc ở thân ấm được vuốt cong thu lên phía trên, vuông tròn kết hợp. Phần nắp ấm và núm nắp ấm được tạo tác rất đặc biệt, nắp ấm như là nền móng vững chắc, núm nắp ấm được tạo cong như hình dáng một cái cầu, nằm vững trãi trên nắp ấm, hình dáng gãy khúc của núm nắp ấm tạo nên hiệu quả về hình khối rất lớn, đây là đặc thù của loại ấm này. Nhìn phần nắp ấm vô tình lại gợi cho chúng ta cảnh non nước giống như trong tranh sơn thủy, phần khắc trên thân ấm tô điểm thêm cho điều này. Ý niệm nghệ thuật sâu sắc này làm cho người ta phải thán phục.
72. Ấm Tử Sa dáng Nam Qua Đề Lương
Trần Man Sinh là một văn nhân học sĩ, cả đời ông luôn tôn sùng Tô Đông Pha. Lần tổ chức sinh nhật của ông trong một ngày mùa đông, bên bếp lò rừng rực, ông cùng bạn bè uống trà ngâm thơ, một người bạn thâm giao của ông Quách Lâm tay cầm ấm trà vui vẻ nói “ Tùng Phong Trúc Lư, Đề Hồ Tương Hô”, hôm nay là sinh nhật của ông Man Sinh, tại sao không lấy xưa dùng nay. Một câu nói làm bừng tỉnh người trong mộng, Man Sinh kinh ngạc khi nghe hai chữ “Đề Hồ”, ông nghĩ ngay đến hai chữ “Đề Lương”, thế là ngay sau khi khách ra về, cả đêm hôm đó ông ngồi vẽ ấm Đề Lương, sửa đi sửa lại mà ông vẫn chưa hài long, thoáng cái trời đã sáng ông bước ra sân, đúng lúc đó ông gặp người hầu gái bưng bát canh bí đỏ đến, Ông dừng lại và đột nhiên có linh cảm, nghĩ đến việc năm mà Tô Đông Pha trở về quê vui thú điền viên, trong ngoài sân đều trồng bí đỏ, mà chính mình tự cho mình là học trò của Tô Đông Pha, ông bèn lấy bí đỏ làm mẫu để vẽ thân ấm, ông vẽ quai ấm xòe ra ba chân, và đó chính là ấm Nam Qua Đề Lương. Chiếc ấm này có liên quan đến Tô Đông Pha, người mà văn nhân nhã sĩ lúc nào cũng chật nhà.
73. Ấm tử sa dáng Thanh Ngọc Tứ Phương
Ấm Thanh Ngọc Tứ Phương là do bậc thầy về nghệ thuật ngốm sứ Trung Hoa Lí Xương Hồng làm ra, ông là người có học vấn uyên thâm về văn hóa dân tộc Trung Hoa, lấy ý tưởng từ chuông và đỉnh của thời kỳ đồ đồng để tạo hình cho thân ấm. Nhưng vòi ấm, quai ấm, núm nắp ấm lại lấy ý tưởng từ “Ngọc Long”, “Ngọc Ngư” của văn hóa đồ đá Hồng Sơn thậm chí là “Ngọc Tông” của văn hóa Lương Chử. Ông làm chiếc ấm này ẩn chứa nội hàm truyền thống văn hóa sâu sắc, đây cũng là đặc điểm nổi bật của ông trong việc làm ấm Tử Sa. Thân ấm giống cái đỉnh dáng chuông, bòi ấm được làm với dáng vọt lên của “Ngọc Ngư”, đầu gãy khúc hơi cong, thân vòi cho ta cảm giác sinh động, đầu cá và vẩy cá được nghệ nhân dùng các đường nổi để thể hiện, đầu cá chính là đầu vòi ấm, và có đôi ngọc nhãn được nặn ở đầu vòi, việc mô phỏng này làm cho vòi ấm nhìn long lanh rất có thần, quai ấm có hình đầu rồng miệng không mở cắm vào thân ấm như đang thăm dò, chỗ tiếp giáp với thân ấm đầu rồng hơi vểnh lên, trên đỉnh quai ấm có một đường gờ nổi cuộn tròn, nhỏ nhắn tạo được điểm nhấn, ở đầu rồng cũng được trang trí một cặp ngọc nhãn, đây chính là dụng ý nghệ thuật vẽ rồng điểm mắt, như vậy nó thể hiện sự dồi dào sức sống cho chiếc ấm. Núm nắp ấm được thiết kế theo các hoa văn hình thú trên ngọc trong văn hóa Lương Chử của thời kỳ đồ đá mới, núm nắp ấm này tương đối cao, nhưng kết hợp với thân ấm thì nó lại tôn nhau lên, rất ăn khớp. Dưới đáy thân ấm được trang trí bằng ba đường viền, thân ấm được khắc lên loại chữ kim tự. Đây là chiếc ấm có cách tạo hình xuất sắc.
74. Ấm tử sa dáng Hoành Vân
Đầu Hạ, người bạn thân Nhị Tuyền Hỷ sinh quý tử, Man Sinh đến chúc mừng, trên đường quay trở về trời bất ngờ đổ mưa to, thế là Man Sinh đến ngôi nhà cỏ bên bờ suối tránh mưa, trong chốc lát trời tạnh, chân trời xuất hiện một đường cầu vồng rực rỡ, một đầu ẩn trong mây trời, một đầu ẩn trong khe suối,cứ như cầu vồng đang uống dòng nước tinh khiết của dòng suối. Điều này khiến cho văn nhân Man Sinh mê mẩn chẳng muốn dời xa. Về đến nhà bất ngờ có một linh cảm xuất hiện, múa bút thành văn vẽ ra một chiếc ấm ông rất ưng ý. Lúc đầu đặt tên là ấm” Ẩm Hồng” nhưng ông thấy cái tên này vẫn chưa ý nghĩa, ông trầm ngâm suy nghĩ lấy và ý của câu” Hoành qua thái hồng, phiêu vu vân đoan” rồi đặt tên là ấm “Hoành Vân”, chiếc ấm này hàm chứa nội hàm văn hóa sâu sắc, tạo hình của ấm thanh thoát, màu sắc tươi sáng, thanh tú nho nhã, chữ khắc trên thân ấm ngụ ý sâu xa, đúng là chiếc ấm của một văn nhân, các chi tiết được làm rất tỷ mỉ, phong cách khoáng đạt. Chiếc ấm này với dáng vẻ thanh thoát, hàm chứa những ẩm ý, chất lượng đất tốt nhất nên da ấm nhẵn bóng mượt mà. Chiếc ấm này đã đạt đến cảnh giới cả về nghệ thuật và văn hóa trong nghệ thuật làm ấm Tử Sa.
Tổng Kết Bài viết được viết theo ý kiến riêng của Trà Thuần Việt và sưu tầm trên internet nên có thể có nhiều thiếu sót ,nhưng chúng tôi hy vọng bài viết này sẽ giúp được các bạn yêu trà mới tập chơi Ấm Tử Sa có thêm tư liệu tham khảo hay lớn hơn là một kho dữ liệu tổng hợp về các dáng ấm tử sa vốn muôn hình vạn trạng rất khó nhớ. Chúng tôi rất vui mừng nếu bạn đọc nào đóng góp thêm tài liệu về dáng ấm hoặc ý kiến đóng góp về đề tài Ấm Tử Sa để xây dựng nên một nguồn tư liệu tham khảo đầy đủ hơn về ấm tử sa dành cho người Việt.
Nguồn và Tư liệu tham khảo : Bài viết được biên soạn,chỉnh sửa bởi Trà Thuần Việt và hình ảnh sưu tầm trên internet.
Lão Cổ Vật sưu tầm.
Tin liên quan
Chọn bài viết hiển thị
Những phương pháp bảo quản cổ vật không phải ai cũng biết
laocovat
Thứ Hai, 12 Tháng Mười Hai 2022
NÉT ĐẸP CỦA ĐỒ GỐM SỨ TRONG HOÀNG CUNG THĂNG LONG - THE BEAUTY OF CERAMICS FROM THANG LONG IMPERIAL PALACES
laocovat
Thứ Hai, 12 Tháng Mười Hai 2022
Chỉnh sửa ảnh liên kết
Địa Chỉ Cửa Hàng Chúng Tôi
Hotline: 098.13.02468
Email: contact@laocovat.com
Địa chỉ: 146 Nghi Tàm - Tây Hồ - Hà Nội