SỨ THANH HOA THỜI NGUYÊN-NGUYÊN THANH HOA (P3)Like 0 122

Sứ Thanh Hoa thời Nguyên- Nguyên Thanh Hoa (P3)

Trong những năm gần đây,do mảng trống trong giới nghiên cứu học thuật và sự thiếu sót trong phương pháp giám định truyền thống,vấn đề Nguyên Thanh Hoa(NTH)* thật giả,số lượng còn lại bao nhiêu luôn luôn được giới nghiên cứu sưu tầm cổ vật quan tâm và cũng có nhiều tranh nghị xoay quanh vấn đề này. Nhiều năm trước đây,giới học thuật dựa vào số lượng hiện có của các loại NTH mà đưa ra phán đoán ước lượng ,họ cho rằng chỉ còn trong những viện bảo tàng lớn hiện lưu giữ khoảng từ 3-400 món NTH thật.Bởi vì vậy,hiện tại trên thị trường đang lưu thông những món NTH đều bị đại đa số chuyên gia giám định cho rằng chúng là đồ ngụy tạo.Thậm chí còn có người ngộ nhận cho rằng triều Nguyên không có đồ sứ thanh hoa(*xanh trắng),ngộ nhận rằng với kĩ thuật và trình độ lúc bấy giờ không thể nung được những món"NTH" có chất lượng và thẩm mỹ tuyệt vời như vậy，đồng thời đưa ra những kiến giải sai lầm rằng những món NTH khởi thủy được tạo tác vào cuối thời Nguyên cho đến Minh sớm. Trên thực tế những món TH từ thời Đường đã bắt đầu được nung tạo. Bằng chứng là trong di chỉ lò XING YAO thời Đường đã tìm thấy rất nhiều mảnh vỡ sứ TH,sứ trắng huyện Gong nổi tiếng trên thế giới,cũng thuộc về một loại của dòng gốm TH đời Đường,do nền men màu trắng và thường vẽ lên những đồ án sử dụng nguyên liệu màu xanh (TH). Thanh hoa thời Tống,tiên sinh Lương vĩ Cường ở Quảng Châu được nhắc tới với chiếc Ghè Thanh hoa thời Bắc Tống,món đồ này tuy rằng rất phổ thông,tuy nhiên quý ở chỗ bên dưới lạc khoản ghi rõ ràng năm kỉ niệm:道元年巧月造，青山道人醉笔于沙阳" Đạo Nguyên niên xảo nguyệt tạo,thanh sơn đạo nhân túy bút tại sa Dương(sa Dương hiện thuộc tỉnh Hồ Bắc huyện Gia Ngư),phát hiện này chứng minh chính xác cho việc THđược sản xuất trước thời Nguyên. Chiếc Ghè Bắc Tống này có đặc trưng hiển minh của thời đại,Tống Minh Đạo trong dòng chảy lịch sử đặc thù chỉ tồn tại duy nhất 1 năm,cho nên phỏng tạo cũng không có bất kì ý nghĩa gì,Thời kì Nguyên Triều,người Mông Cổ thống trị trung nguyên, nghề nung gốm sứ không bị dừng phát triển mà kĩ thuật và trình độ chế tác đồ sứ được nâng cao hơn,Nguyên Thanh Hoa là đại biểu cho trình độ sản xuất và chế tác đồ gốm lúc bấy giờ, Nguyên triều chú ý đến mậu dịch quốc tế và rất phát đạt,số lượng đồ sứ sản xuất vượt qua số lượng giao dịch hàng hải nổi tiếng thời Tống. Đồ sứ thời Nguyên sản xuất,phần chế tác ít tỉ mỉ hơn so với Tống,nhưng lại có phần rộng rãi hơn.Bắt đầu từ đó,những đồ đựng trong cuộc sống thường ngày,từ đời Đường Tống thường được chế tác từ đồng,bạc,sắt.v.v thì dần qúa độ chuyển sang đồ gốm sứ. Vì lẽ đó bất luận nguyên nhân do nhu cầu mậu dịch quốc tế hay đến từ nhu cầu thường nhật của người dân là yếu tố quan trọng đã làm cho ngành sứ NTH phát triển,cũng vì vậy làm cho sản lượng NTH tăng lên rất nhiều,vượt qua triều Tống.Bước sang thời Nguyên công nghệ tranh trí đã có cải tiến rất lớn chính vì vậy đã đưa NTH nổi tiếng trên thế giới.Từ phản ánh của xã hội,chúng ta có thể thấy NTH là minh chứng ghi lại phản ánh lịch sử xã hội lúc bấy giờ.Dựa trên những thành quả của các vị tiền bối đi trước,tác giả đã có những khảo chính đối với những di chỉ NTH,và cho rằng NTH KHÔNG CHỈ LÀ SẢN PHẢM DUY NHẤT CHỈ XUẤT SỨ TỪ CẢNH ĐỨC TRẤN,có sử liệu dẫn chứng: Nội Mông Cổ Bao Đầu là trung tâm hành chính của Nguyên Triều,tại đây đã từng phát hiện di chỉ lò nung NTH,đồng thời phát lộ rất nhiều công cụ làm gốm và lượng lớn mảnh vỡ NTH nội Mông Cổ ,khu tích phong Vân Nam , di chỉ YUXI cũng xuất thổ rất nhiều món NTH thượng phẩm.Bên cạnh đó ở Hà Nam,Phúc Kiến .v.v cũng phát lộ những dấu tích cho thấy ở đây đã từng nung chế đồ NTH.Do vậy nung chế đồ NTH khởi thủy từ thời Đường, phát triển qua thời Tống và đi đến thành thục và hưng thịnh ở thời Nguyên, theo như tác giả nhận thấy rằng,giới học thuật dựa trên số lượng lưu giữ cụ thể trên thế giới mà đưa ra thảo luận,hoặc giả như một số lượng lớn lưu lạc trong dân gian,hoặc trong tay những nhà sưu tập tư nhân lưu giữ. những chứng cứ mà giới học thuật có thể khảo chỉ hạn chế ở những di vật được phát lộ ở những di tích khảo cổ,hay những hiện vật ở viện bảo tàng,dẫn đến có rất nhiều vấn đề khó có thể khảo chứng,làm cho giới nghiên cứu học thuật có những nhận định một chiều,giới sưu tầm văn vật dân gian thực tế có xuất nhập.Bởi vì vậy để bàỏ vệ và tổng hợp những trí tuệ và tinh hoa của dân gian giới nghiên cứu thuật khảo cổ càng phải xâm nhập vào dân gian,cùng với những nhà sưu tập dân gian giao lưu và trao đổi kiến thức học thuật.

Hiệp hội những nhà sưu tập Trung Quốc cùng với trung tâm nghiên cứu gốm sứ cổ Cảnh Đức Trấn liên kết phối hợp bồi dưỡng nhân tài giám định,sử dụng những tiêu bản thực xuất thổ làm tài liệu đối chiếu.

Trong thời đại ngày nay,ở Cảnh Đức Trấn tràn ngập hàng giả,giới học thuật có một số chuyên gia thì quá bảo thủ trong công tác giám định,thậm chí có một số người đính mác "chuyên gia" để kết hợp với một số nhóm lợi ích đoàn thể nào đấy,thực tế lại rất thiếu năng lực phán đoán trong công tác giám định cổ vật,gián tiếp tạo lên cục diện hỗn loạn trong thị trường cổ vật,có rất nhiều “ chiên gia “ và những nhà sưu tập đã lấy vô tình lấy ngụy phẩm xem thành chính phẩm để sưu tập, rồi lại coi đồ thật như đồ giả và đem hủy hoại, tạo thành cái khó của việc giám định NHT ngày nay.Triều Nguyên thống trị trung hoa gần 100 năm ,lúc ấy có rất nhiều lò có thể sản xuất được NTH, trước mắt cụ thể có bao nhiêu lò thì khó có thể thống kê được rõ ràng.những món hiện được lưu giữ ở viện Bảo Tàng,trong các bộ sưu tập cá nhân và trong dân gian, giới khảo cổ có một câu nói ntn:" mười mộ thì chín không,một mộ có " ,tục tùy táng vàng bạc châu báu của người TQ đem đồ sứ ,vàng,châu báu chôn cùng chủ nhân xuống đất,vậy những đồ tùy táng đã chôn cùng những mộ "chín không" đã theo những kẻ đào trộm mộ tuồn ra thị trường cổ ngoạn dân gian,và thậm chí là ra nước ngoài.Thế cho nên để bảo hộ văn hóa văn vật,chúng ta phải tiêu chuẩn hóa, tiên tiến hóa phương pháp giám định.

Số lượng NTH không thể nào nhiều như lông bò, nhưng cũng không thể ít như lông phượng hoàng được,nó và những món đồ sứ xuất thổ ở thời kì khác đều nhất định có những điểm chung.Trên thực tế,thời đại khoa học phát triển như ngày nay,nơi nào cũng yêu cầu niên đại và khoa học chứng minh,những phương pháp giám định cổ vật truyền thống có lẽ không có đất đứng nữa rồi,đơn thuần chỉ dùng mắt mà phán đoán đồ mới cũ chằng bằng dùng phương pháp khoa học tiên tiến kiểm tra cho ra kết quả càng thêm thuyết phuc.(những nhà giám định theo phương pháp truyền thống thường dựa trên những đặc điểm: kiểu dáng món đồ,chất lượng nặng nhẹ,đặc trưng thời đại,đặc trưng công nghệ,họa pháp tốt xấu,bề ngoài nhìn cũ mới ntn,nước men,màu sắc,rồi cảm nhận cá nhân cơ hồ đều không thể có những tiêu chuẩn khách quan cụ thể,không cố định ) những phương pháp giám định bằng mắt,bằng thẩm mỹ những tiêu chuẩn phán đoán này không thể truyền đạt bằng ngôn ngữ dẫn đến việc cùng một món đồ mà qua tay các nhà giám định lại ra những kết quả khác nhau.

Chiếc bát NTH cổ của trung tâm nghiên cứu Cảnh Đức Trấn (đã sửa qua),dùng kính hiển vi quan sát trên mặt men ở những nốt Oxit sắt trông như mắt lưới,những vết tích lão hóa...Hiện tượng này là do vật chất nguyên liệu TH trải qua thời gian dài,khoáng vật vật chất phân tử vận động phá vỡ những tầng lớp của men,trải qua nhiều lần oxi hóa tạo thành hiện tượng tự nhiên, loại lão hóa này xuất phát từ kết cấu vật chất nội bộ biến hóa biểu hiện ra chứ không phải là do nhân tạo dùng ngoại lực tác động tạo thành.Chính vì vậy nên khi dùng mắt giám định đưa ra kết luận quá vội vàng dẫn đến kết luận không có tính khoa học và không có độ tin cậy,vậy nên có học giả đã kiến nghị sử dụng những công cụ khoa học kĩ thuật bổ trợ để giám định,cũng có người thường nói" giám định bằng mắt+khoa học+vật chứng" phương pháp giám định này tính chính xác cao lại ổn định,trong đó hơn hết là" giám định đồ gốm sứ có dấu vết lão hóa tự nhiên" thao tác đơn giản dễ lý giải,bây giờ giới sưu tầm thường nói:" vĩ quan đoán niên đại,vi quan giám thật giả" tính so sánh mạnh,